تعریف دقیق این مفهوم عبارت است از آموزش و درک دانش در مورد نحوه کسب درآمد، هزینه و پس انداز پول و همچنین به مهارت‌ها و توانایی استفاده از منابع مالی برای تصمیم‌گیری هم اشاره دارد. این تصمیمات شامل نحوه تولید پول، سرمایه گذاری، هزینه و صرفه جویی در هزینه است.
سواد مالی شخصی توانایی درک و استفاده موثر از مهارت های مالی است. این مهارت های مالی به سادگی بودجه‌بندی، سرمایه‌گذاری، مدیریت اعتبار و مدیریت مالی است. به عبارت دیگر، این دانش، توانایی و مهارت مدیریت پول است. پایه قوی این مهارت های مالی به دستیابی به اهداف مختلف زندگی مانند بازنشستگی، تحصیلات و حتی تعطیلات کمک می کند. این مفهوم شامل مهارت های بسیاری است. با این حال، محبوب‌ترین این مهارت‌ها شامل بودجه بندی، مدیریت هزینه‌ها، پرداخت بدهی و درک بازده ریسک در سرمایه‌گذاری است. دستیابی به این مهارت ها نیاز به درک مفاهیم اساسی مالی مانند ارزش زمانی پول، سود مرکب، بازده سالانه و هزینه فرصت دارد.
با این تفاسیر در پاسخ به این سوال که تعریف سواد مالی چیست؟ می‌توان گفت که توانایی مدیریت پول است. هدف از این کار کمک به درک مفاهیم مالی است که به فرد کمک می‌کند تا پول خود را بهتر مدیریت کند. این نوع سواد و دانش یک مهارت زندگی است که فرد باید برای رفاه اقتصادی خوب آن را درک کند. این مفهوم شامل بخش‌هایی چون بودجه بندی، سرمایه گذاری، بیمه و وام و سود است.
اهمیت سواد مالی در زندگی
داشتن دانش اولیه مالی به افراد کمک می‌کند تا با مسئولیت‌پذیری راجع به درآمد و دخل و خرج خود تصمیم بگیرند. دانش مالی اغلب به افراد می‌آموزد که چگونه تصمیمات عمده مالی بگیرند. علاوه بر این، انضباط مالی و توانایی مالی را افزایش می دهد. این امر منجر به تغییرات عمده ای در سبک زندگی مانند پس انداز و سرمایه‌گذاری منظم، مدیریت بدهی‌ها و تحقق اهداف زندگی خواهد شد.
علاوه بر این، اهمیت دانش مالی در وهله بعد خود را آنجایی نشان می‌دهد که سلامت مالی فرد را تضمین می‌کند و همچنین از افراد در برابر تقلب‌های مالی محافظت می کند. فقدان این مهارت‌ها منجر به بیسوادی مالی می‌شود. بیسوادی مالی منجر به عدم تطابق بودجه، هزینه کردن بیشتر از درآمد، انباشت بدهی‌ها، کاهش اعتبار فرد، قربانی تقلب‌های مالی شدن و سایر عواقب منفی می‌شود.
علاوه بر موارد فوق اهمیت سواد مالی شخصی از این جهت نیز قابل توجه است که فرد را به دانش و مهارت مدیریت موثر پول مجهز می‌کند. بدون این مهارت، اقدامات و تصمیماتی که شخص در رابطه با پس‌انداز و سرمایه‌گذاری اتخاذ می‌کند، پایه و اساس محکمی ندارند. دانش مالی به درک بهتر مفاهیم مالی کمک می‌کند و فرد را قادر می‌سازد تا امور مالی خود را به طور کارآمد مدیریت کند. علاوه بر این، به مدیریت موثر پول، تصمیم‌گیری مالی و دستیابی به ثبات مالی کمک می‌کند. علاوه بر این استراتژی‌های مختلف را فراهم می‌کند که برای رشد و موفقیت مالی ضروری است.
چهار مولفه مهم در آموزش سواد مالی
برای دستیابی به دانش مالی 4 مولفه مهم و اساسی وجود دارد که درک آنها به درک بهتر اهمیت و مفهوم سواد یا همان دانش مالی نیز کمک خواهد کرد. این چهار مولفه مهم عبارتند از:
بودجه بندی
بودجه بندی یک مهارت اساسی در زندگی است که به کسب دانش مالی برای برنامه‌ریزی و مدیریت پول کمک می‌کند. این مورد یکی از مهمترین مولفه‌های سواد مالی به شمار می‌رود. لازم است هزینه‌های جاری خود را به صورت روزانه برای این کار یادداشت کنید تا از میزان دقیق بودجه باقی مانده باخبر شوید. مدیریت بهینه پول به ایجاد یک برنامه عملی مالی کمک خواهد کرد. این طرح عملی در رهگیری هزینه‌ها، تفکیک هزینه‌های غیرضروری و کمک به صرف هزینه به صورت عاقلانه کمک خواهد کرد. با این روش می‌توان بیشتر پس‌انداز کرد.
قانون اصلی در بودجه بندی این است که درآمد باید بیشتر از هزینه‌ها باشد. تفاوت این دو (درآمد و هزینه) چیزی است که به شما کمک می‌کند تا پس‌انداز کنید. بودجه در برنامه‌ریزی برای هزینه‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت کمک می‌کند. این امر افراد را قادر می‌سازد تا بر این اساس، مقدار ثابتی پول پس‌انداز کنند. ازاین‌رو، بودجه‌بندی برای امنیت و استقلال مالی حیاتی است.
بدهی
بدهی چیزی نیست جز وام گرفتن از یک شخص یا یک موسسه مالی. در واقع خرج کردن پولی است که مال خود فرد نیست و باید اقساط آن را بپردازد. به عنوان مثال، اگر فردی از بانک وام بگیرد یا از کارت اعتباری استفاده کند یا وام کوتاه مدت بگیرد، همه اینها بخشی از بدهی می شوند. عمدتاً، بدهی دارای بار منفی است. در صورتی که همیشه اینگونه نیست. اگر قرض و وام نباشد همه نمی‌توانند خانه یا اتومبیل بخرند یا شهریه تحصیل را با پول نقد بپردازند. در چنین حالاتی تنها راه نجات، گرفتن وام یا قرض کردن پول است. اما همین امر باعث می‌شود تا درک بدهی به معنای واقعی برای داشتن سواد مالی مهم باشد.
مهمترین نکته این است که بین بدهی خوب و بدهی بد تفاوت قائل شوید. همچنین، همیشه باید هدف خود را این مورد قرار دهید که تا آنجا که ممکن است از بدهی بد جلوگیری شود. این موارد مهمترین اصول مدیریت بدهی است.
بدهی خوب، قرض گرفتن پول یا وام گرفتن برای چیزهایی است که در جهت امرار معاش ضروری است. به عنوان مثال، خرید خانه یا پرداخت هزینه‌های تحصیل جز این موارد است. از طرف دیگر، بدهی بد، قرض گرفتن پول برای هزینه‌های غیر ضروری است. به عنوان مثال، برای خرید لباس‌های گران قیمت یا ابزارهای الکترونیکی و … که ضروری نیستند. بنابراین، تفاوت بین هزینه‌های ضروری و غیرضروری به فرد کمک می‌کند تا در بدهی‌های سنگین غرق نشود.
پس انداز
سلامت مالی به پس انداز کمک می‌کند. پس انداز یکی از مفاهیم و مولفه‌های مهم در رابطه با سواد مالی که زندگی حال حاضر و آینده مالی امن را تضمین می‌کند. از طریق برنامه‌ریزی صحیح مالی می‌توان در بلند مدت ثروت ایجاد کرد.
نگه داشتن برگه‌ای در مورد عادت‌های هزینه‌های شخصی به پس انداز شما هم کمک می‌کند. بنابراین، از طریق پس انداز، می‌توان به راحتی به موارد زیر دست یافت:
سرمایه گذاری
سرمایه‌گذاری یکی دیگر از مفاهیم مهم در رابطه با سواد مالی به شمار می‌رود. به جای بیکار نگه داشتن پول در حساب بانکی، می‌توان آن را به سمت ابزارهای پول ساز سوق داد. سرمایه گذاری در واقع امری برای تولید و رشد ثروت برای داشتن آینده‌ای امن و شاد است.
سرمایه گذاری‌ها به داشتن درآمد اضافی ماهانه و بازده قابل توجه پول کمک می‌کند. همچنین می‌توان به اهداف مالی مختلف با کمک آن دست یافت و همزمان بودجه‌ای را برای پس انداز ایام بازنشستگی اختصاص داد. برخی از گزینه‌های سرمایه گذاری که به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از: خرید سهام، صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک، خرید املاک و مستغلات و طلا .
بنابراین، افزایش دانش مالی به موارد زیر کمک می‌کند:
